Hầu hết các máy ảnh hiện nay đều được trang bị hệ thống lấy nét tự động hay còn gọi là Auto focus (AF) cho phép bắt nét chính xác đối tượng mang lại hình ảnh chân thực, rõ nét. Nếu biết cách lấy nét, bạn sẽ có được những hình ảnh sắc nét tạo nên khung hình hoàn hảo. Trong bài viết này, VJShop cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về tính năng tự động lấy nét và các chế độ lấy nét trên máy ảnh DSLR và Mirrorless .
1. Auto Focus là gì?
Auto Focus (kí hiệu AF) hay còn gọi là chế độ lấy nét tự động là một trong những chức năng tiện lợi được tích hợp trong các máy ảnh kỹ thuật hiện đại ngày nay. Chức này này cho phép bạn có thể tự động lấy nét vào đối tượng một cách dễ dàng mà không cần chỉnh lấy nét thủ công (Manual focus/MF) như trước. Có rất nhiều phương pháp lấy nét tự động khác nhau khả dụng cho từng loại máy ảnh. Tùy vào kiểu máy ảnh bạn sử dụng mà có thể sử dụng các chế độ lấy nét tự động khác nhau.
2. Kiến thức cơ bản về chế độ lấy nét tự động của máy ảnh
2.1. Tầm quan trọng của sự tương phản
Để hệ thống lấy nét tự động hoạt động bình thường, bạn cần đặt máy ảnh vào khu vực có độ tương phản cao. Nếu bạn sử dụng máy ảnh của mình để lấy nét vào một bức tường trắng không có họa tiết hoặc bầu trời xanh không có bất kỳ đám mây nào, hệ thống lấy nét tự động của bạn sẽ cố gắng lấy nét một vài lần và sẽ không bắt nét tiếp. Điều này được lí giải bởi một bức tường trắng hoặc bầu trời trong xanh không có độ tương phản để máy ảnh có thể bắt nét và đánh giá độ chính xác của tiêu điểm.
Tuy nhiên, nếu bạn tìm thấy một khu vực có sự tương phản trên tường của bạn và bạn đặt tiêu điểm ngay chính giữa, hệ thống lấy nét tự động của bạn sẽ có thể lấy nét dễ dàng hơn. Độ tương phản càng cao thì khả năng lấy nét càng chính xác.
2.2. Lấy nét Auto focus chủ động và thụ động
Có hai loại lấy nét là lấy nét chủ động và lấy nét bị động. Hệ thống lấy nét chủ động hoạt động bằng cách chiếu một chùm tia màu đỏ vào đối tượng, sau đó ánh sáng phản xạ trở lại máy ảnh để tìm ra khoảng cách giữa máy ảnh và đối tượng. Khi máy ảnh xác định chính xác khoảng cách sẽ hướng ống kính điều chỉnh tiêu điểm dựa trên thông tin này. Điều thú vị về lấy nét chủ động là nó có thể được sử dụng trong môi trường thiếu sáng. Nhược điểm của loại lấy nét này là bạn chỉ có thể sử dụng nó cho các đối tượng đứng yên, không chuyển động và nó chỉ hoạt động cho các đối tượng gần. Nếu bạn sử dụng đèn Speedlight của Nikon hoặc Canon có chức năng “Hỗ trợ AF”, máy ảnh sẽ sử dụng hệ thống lấy nét chủ động.
Ngược lại, hệ thống lấy nét thụ động hoạt động rất khác. Thay vì dựa vào chùm tia màu đỏ để tìm ra khoảng cách giữa máy ảnh và chủ thể, nó sử dụng khả năng lấy nét theo pha hoặc lấy nét tương phản hoặc kết hợp cả hai để bắt nét đối tượng. Những máy ảnh kỹ thuật số nhỏ gọn và điện thoại thông minh thường chỉ dựa vào lấy nét tương phản, trong khi hầu hết các máy ảnh DSLR và máy Mirrorless hiện đại có thể sử dụng cả lấy nét theo pha và lấy nét tương phản.
2.3. Lấy nét theo pha, lấy nét tương phản và lấy nét kết hợp
Hầu hết các máy ảnh DSLR và máy ảnh Mirrorless đều có một trong ba loại lấy nét cơ bản là lấy nét theo pha, lấy nét tương phản và lấy nét kết hợp.
Loại đầu tiên là lấy nét theo pha, sử dụng một loạt các thấu kính siêu nhỏ để lấy nét. Khi ánh sáng đi qua các vi thấu kính này, nó sẽ tách ra thành một cặp hình ảnh. Sau đó, khoảng cách giữa các hình ảnh này được đo để xem đối tượng nào được lấy nét trước. Sau đó, máy ảnh truyền thông tin chính xác đến ống kính về khoảng cách giữa đối tượng và tiêu điểm. Do đó, lấy nét tự động theo pha rất nhanh, phù hợp cho việc theo dõi các đối tượng đặc biệt là đối tượng chuyển động nhanh.
Loại hệ thống lấy nét tự động thứ hai là lấy nét tương phản. Không giống như lấy nét theo pha, lấy nét tương phản dựa trên các thuật toán, tìm kiếm sự tương phản để bắt nét. Lấy nét tương phản cho khả năng bắt nét chính xác hơn lấy nét theo pha khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu.
Lấy nét kết hợp thường được tích hợp trong máy ảnh cao cấp và chuyên nghiệp. Một số máy ảnh hiện nay có kết hợp cả hai loại lấy nét này để có được kết quả lấy nét cực kỳ nhanh chóng và chính xác trong các môi trường khác nhau gọi là Hybrid AF.
2.4. Hệ thống Auto focus trên máy ảnh DSLR và Mirrorless
Trên máy ảnh DSLR, ánh sáng đi qua ống kính vào thân máy, sau đó phản xạ từ gương phản xạ vào kính ngắm quang học (OVF). Một phần ánh sáng đó đi qua phần nửa trong gương phản xạ chiếu vào gương phụ, sau đó phản xạ ánh sáng vào một cảm biến AF riêng biệt nằm trong buồng máy ảnh. Cảm biến AF này là được sử dụng riêng cho AF phát hiện theo pha.
Cảm biến AF chứa một loạt các mẫu khác nhau theo các hướng khác nhau được sử dụng để tìm độ tương phản. Chúng có thể nằm dọc, ngang, thậm chí là nằm chéo theo hướng của chúng.
Vì lấy nét tương phản yêu cầu ánh sáng truyền trực tiếp vào cảm biến hình ảnh để hệ thống Auto focus tìm kiếm độ tương phản nên máy ảnh DLSR khi lấy nét phải để ở chế độ “Live View”. Điều này có nghĩa máy ảnh DSLR có thể sử dụng cả lấy nét theo pha và lấy nét tương phản. Ngược lại, ở máy ảnh mirrorless, ánh sáng luôn đi tới cảm biến hình ảnh và lấy nét trực tiếp, không có cảm biến lấy nét phụ.
2.5. Điểm lấy nét
Điểm lấy nét chính là các hình vuông hoặc chấm trống nhỏ mà bạn nhìn thấy khi nhìn qua kính ngắm Máy ảnh cấp thấp với máy ảnh chuyên nghiệp được phân biệt thông qua hệ thống lấy nét tự động. Các máy ảnh cấp thấp thường có hệ thống lấy nét tương đối đơn giản với một vài điểm lấy nét trong khi máy ảnh cấp chuyên nghiệp có hệ thống lấy nét phức tạp với nhiều điểm lấy nét. Các điểm lấy nét này được bố trí tại các phần nhất định trong khung hình với số lượng điểm lấy nét tùy thuộc vào từng loại máy ảnh.
2.6. Các loại điểm lấy nét Autofocus
Có ba loại điểm lấy nét khác nhau là: dọc, ngang và chéo. Những loại này chỉ áp dụng cho lấy nét theo pha, vì chúng dựa vào cảm biến phần cứng. Cảm biến dọc và ngang có thể phát hiện độ tương phản theo một hướng. Cảm biến kiểu chữ thập là cảm biến hai chiều có thể phát hiện độ tương phản trên các đường dọc và ngang. Điều này có nghĩa, nếu máy ảnh của bạn càng có nhiều cảm biến chữ thập thì khả năng lấy nét theo pha càng chính xác hơn.
Khi sử dụng các máy ảnh DSLR, bạn nên quan tâm tới tổng số điểm lấy nét theo pha cùng với số lượng cảm biến chéo nếu bạn muốn chụp đối tượng di chuyển nhanh. Trên máy ảnh mirrorless, lấy nét theo pha trên cảm biến hình ảnh được thiết kế khác nhau và chủ yếu theo một chiều nhất định.
2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất lấy nét
Chất lượng ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất lấy nét tự động. Trong điều kiện ánh sáng yếu, máy ảnh khó phát hiện độ tương phản, vì vậy hiệu suất lấy nét tự động cũng bị giảm theo.
Một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến hiệu suất lấy nét tự động như khẩu độ tối đa của ống kính và tốc độ của động cơ lấy nét. Về khẩu độ tối đa của ống kính, ống kính có khẩu độ tối đa f/2.8 lấy nét nhanh hơn so với ống kính zoom f/5.6. Ống kính f/2.8 phù hợp với hệ thống lấy nét tự động, vì khẩu độ ống kính không quá rộng, cũng không quá hẹp. Ống kính tiêu cự f/1.4 bắt nét thường chậm hơn ống kính f/2.8 vì các thành phần của thấu kính cần nhiều góc xoay hơn để đạt được tiêu điểm chính xác. Khẩu độ ống kính lý tưởng nhất nên từ f/2.0 đến f/2.8 để máy ảnh có hiệu suất lấy nét tự động tốt nhất.
2.8. Phạm vi điểm lấy nét
Yếu tố quan trọng khác trong việc lấy nét là phạm vi bao phủ của hệ thống điểm lấy nét. Điều này liên quan đến việc các điểm lấy nét có thể tiếp cận với các cạnh của khung hình với khoảng cách bao xa trước khi chúng không còn được sử dụng để chọn và theo dõi tiêu điểm. Dù phạm vi bao phủ của điểm lấy nét không ảnh hưởng trực tiếp đến đến hiệu suất lấy nét tự động nhưng nó là yếu tố quan trọng khi cần theo dõi các đối tượng có chuyển động nhanh. Đối với máy ảnh mirrorless, phạm vi lấy nét rộng chính là lợi thế của dòng máy ảnh này khi cảm biến lấy nét theo pha được tích hợp. Điều này bị giới hạn trên máy ảnh DSLR bởi kích thước của gương phụ, cảm biến Auto focus,...
3. Các chế độ lấy nét (Autofocus Modes)
Hầu hết các máy ảnh hiện nay đều được trang bị một số chế độ lấy nét cho các tình huống khác nhau. Chế độ lấy nét sẽ thay đổi tùy thuộc vào việc bạn lựa chọn chụp ảnh chân dung của đối tượng tĩnh hay đối tượng chuyển động. Khi chụp ảnh tĩnh, bạn chỉ cần lấy nét một lần và chụp ảnh. Nếu đối tượng di chuyển, bạn cần lấy lại tiêu điểm một lần nữa và chụp một bức ảnh khác. Tuy nhiên, nếu đối tượng liên tục chuyển động, bạn cần máy ảnh có khả năng tự động điều chỉnh lấy nét.
3.1. Chế độ lấy nét đơn (AF-S)
Với chế độ lấy nét đơn (Single autofocus mode), khi muốn lấy nét đối tượng, bạn chọn một điểm lấy nét và máy ảnh của bạn sẽ tìm kiếm độ tương phản trong điểm lấy nét đó. Nhấn nửa chừng nút chụp hoặc nhấn nút lấy nét chuyên dụng (nếu có), máy ảnh sẽ lấy nét và chụp. Nếu đối tượng của bạn di chuyển, máy ảnh sẽ không lấy lại tiêu điểm ngay cả khi bạn nhấn nửa nút chụp. Chế độ lấy nét đơn thường yêu cầu máy ảnh khóa lấy nét trước khi chụp ảnh. Vì vậy nếu lấy nét không chính xác, việc nhấn nút chụp sẽ không bắt nét được do lỗi lấy nét.
3.2. Chế độ lấy nét liên tục (AF-C)
Một chế độ lấy nét khác có sẵn trên tất cả các máy ảnh DSLR và máy ảnh Mirrorless được gọi là chế độ lấy nét liên tục (Continuous Autofocus). Chế độ này thường được sử dụng để theo dõi các đối tượng chuyển động nhanh, như khi chụp ảnh thể thao, động vật hoang dã. Chế độ lấy nét liên tục phức tạp hơn nhiều so với lấy nét đơn vì tốc độ lấy nét tự động và các thuật toán theo dõi có thể phụ thuộc nhiều vào loại đối tượng, tốc độ di chuyển của đối tượng.
Điều thú vị của chế độ lấy nét liên tục là khả năng điều chỉnh tiêu điểm nếu bạn hoặc đối tượng của bạn di chuyển. Tất cả những gì bạn cần làm là tiếp tục nhấn nửa chừng nút chụp hoặc giữ nút AF chuyên dụng (nếu bạn có) trên máy ảnh và hệ thống lấy nét tự động auto focus sẽ tự động theo dõi chuyển động và điều chỉnh tiêu điểm một cách thích hợp.
3.3. Chế độ lấy nét tự động (AF-A) / Chế độ kết hợp
Hiện nay, đã có nhiều máy ảnh tích hợp chế độ lấy nét tự động (Autofocus Hybrid), cho phép chuyển đổi giữa chế độ lấy nét đơn và lấy nét liên tục. Nếu đối tượng đứng yên, máy ảnh sẽ lấy nét ở chế độ lấy nét đơn, còn nếu đối tượng di chuyển, máy ảnh sẽ tự động chuyển sang chế độ lấy nét liên tục
3.4. Chế độ lấy nét Servo toàn thời gian (AF-F)
Chế độ Servo AF toàn thời gian, còn được gọi là “AF-F” được Nikon giới thiệu chuyên dùng để quay video trên máy ảnh DSLR và máy ảnh không gương lật. Chế độ này tự động theo dõi chuyển động của đối tượng và lấy nét trong khi quay video.
3.5. Thay đổi các chế độ lấy nét
Chế độ lấy nét trên mỗi loại máy ảnh là khác nhau, vì vậy tùy từng thiết bị mà bạn sử dụng sẽ có các cách thay đổi chế độ lấy nét khác nhau. Ví dụ, để điều chỉnh chế độ lấy nét trên các máy ảnh DSLR Nikon cấp thấp thì chỉ chần truy cập vào màn hình hiển thị của máy ảnh để thay đổi. Trong khi đó, các máy ảnh DSLR và mirrorless cao cấp hơn thường được thiết kế thêm các nút chuyên dụng để chuyển đổi các chế độ lấy nét khác nhau.
4. Chế độ lấy nét theo vùng (AF-Area Modes)
4.1. Chế độ lấy nét AF xác định (Pinpoint AF Mode)
Chế độ AF xác định là chế độ dành riêng cho máy ảnh Nikon được thiết kế để sử dụng Autofocus phát hiện độ tương phản nhằm lấy nét chính xác vào một phần rất nhỏ của cảnh. Điểm lấy nét tự động trở thành một điểm nhỏ mà bạn có thể từ từ di chuyển đến bất kỳ phần nào trên màn hình, bao gồm cả cạnh ngoài cùng. Khi chụp các đối tượng tĩnh (phong cảnh, kiến trúc, sản phẩm, macro, v.v.), bạn cần lấy nét chính xác thì sử dụng chế độ này. Tuy nhiên, nó chỉ khả dụng ở chế độ AF-S.
4.2. Chế độ vùng lấy nét tự động đơn điểm (Single-Point AF-Area Mode)
Khi bạn chọn chế độ Single-Point AF-Area Mode (Nikon) hoặc Manual AF Point (Canon), máy ảnh chỉ sử dụng một điểm lấy nét mà bạn chọn trong kính ngắm để lấy nét. Vì vậy, nếu bạn di chuyển điểm lấy nét lên / xuống / trái / phải, máy ảnh sẽ chỉ phát hiện độ tương phản trên điểm lấy nét cụ thể đó.
4.3. Chế độ lấy nét vùng Dynamic (Dynamic AF-Area)
Trong chế độ lấy nét vùng “Dynamic” (Nikon) hoặc “AF Point Expansion” (Canon), bạn chọn một điểm lấy nét và máy ảnh sẽ lấy nét theo điểm lấy nét mà bạn chọn. Tuy nhiên, nếu trong quá trình lấy nét, đối tượng của bạn di chuyển thì máy ảnh sẽ sử dụng các điểm lấy nét xung quanh để theo dõi chuyển động của đối tượng và giữ tiêu điểm cho đối tượng của bạn. Bạn có thể theo dõi đối tượng bằng cách lia máy ảnh cùng với đối tượng và đảm bảo rằng đối tượng ở gần điểm lấy nét đã chọn ban đầu.
Chế độ này hoạt động hiệu quả với những đối tượng chuyển động nhanh, phù hợp với những máy ảnh cao cấp và chuyên nghiệp có khả năng kiểm soát số lượng điểm lấy nét xung quanh. Ví dụ: Nikon D810 cho phép chọn giữa 9, 11, 21 và 51 điểm trong chế độ vùng lấy nét động. Vì vậy, nếu bạn chỉ muốn theo dõi một phần nhỏ của cảnh, bạn sẽ chọn 9 điểm và nếu bạn muốn theo dõi toàn bộ khung hình, bạn có thể chọn tất cả 51 điểm để theo dõi đối tượng của mình.
4.4. Chế độ lấy nét vùng tự động (Auto-Area AF Mode)
Chế độ Auto-Area AF Mode là phương pháp lấy nét “ngắm và chụp”. Tùy thuộc vào những gì bạn chụp mà máy ảnh sẽ tự động chọn những gì cần lấy nét.
Đây là một chế độ khá phức tạp vì nó sẽ nhận ra tông màu da của một người trong khung hình và sẽ tự động lấy nét vào họ. Nếu có nhiều người trong khung hình, máy ảnh sẽ tập trung vào những người gần máy ảnh nhất. Nếu máy ảnh không phát hiện bất kỳ tông màu da nào, nó sẽ lấy nét vào đối tượng gần nhất và lớn nhất trong khung hình. Nếu bạn chụp ở chế độ lấy nét đơn và chọn “Auto-Area AF”, máy ảnh sẽ hiển thị những điểm lấy nét, cho phép bạn xem và xác nhận khu vực máy ảnh sẽ lấy nét.
4.5. Chế độ lấy nét vùng nhóm (Group-Area AF Mode)
Lấy nét tự động theo nhóm (Group Auto focus area mode) cho phép bạn chọn một vùng lấy nét tự động cụ thể với một số lượng nhỏ điểm ảnh lấy nét tự động thay vì chỉ lấy một điểm duy nhất. Chế độ này đảm bảo độ chính xác cao khi bạn muốn lấy nét tự động nhiều chủ thể cụ thể một lúc. Ví dụ chụp ảnh động vật hoang dã đang di chuyển theo nhóm thì chế độ này là một lựa chọn lý tưởng cho bạn.
Chế độ lấy nét này hoạt động với 4 điểm lấy nét, điểm thứ năm ở giữa bị ẩn. Bạn có thể di chuyển tất cả bốn điểm lấy nét bằng cách nhấn vào bộ điều khiển cảm ứng đa điểm ở mặt sau của máy ảnh. Khi chọn đối tượng lấy nét, tất cả năm điểm lấy nét sẽ được kích hoạt đồng thời để lấy nét, ưu tiên cho chủ thể gần nhất. Lấy nét tự động theo vùng nhóm đặc biệt hữu ích khi chụp ảnh chim, động vật hoang dã và các môn thể thao.
Khi bạn sử dụng chế độ lấy nét vùng nhóm ở chế độ lấy nét đơn, máy ảnh sẽ nhận diện khuôn mặt và cố gắng lấy nét vào mắt của đối tượng gần nhất. Ví dụ: nếu bạn đang chụp ảnh ai đó giữa cành cây và chiếc lá, máy ảnh sẽ luôn cố gắng lấy nét vào khuôn mặt của người đó thay vì chiếc lá gần nhất. Tuy nhiên, khả năng nhận dạng khuôn mặt chỉ sử dụng ở chế độ lấy nét đơn trên máy ảnh DSLR của Nikon.
4.6. Chế độ lấy nét theo mắt (Eyes Autofocus)
Một trong những chế độ lấy nét quan trọng, được sử dụng phổ biến hiện nay đó chính là chế độ Eyes Autofocus - lấy nét tự động mắt. Chế độ thường được sử dụng phổ biến nhất trong việc chụp ảnh chân dung, hỗ trợ việc lấy nét rất tốt cho các nhiếp ảnh gia. Bởi việc lấy nét ở một mục tiêu rất nhỏ như mắt thường rất khó nếu lấy nét thủ công. Nhằm giúp giải quyết vấn đề này, nên hầu hết các máy ảnh ngày nay đều cố gắng tích hợp chế độ này vào trong máy ảnh.
Tiên phong trong vấn đề này có thể kể đến các dòng máy ảnh không gương lật như các chế độ lấy nét của Niko ở dòng Z, các chế độ lấy nét canon EOS R của Canon hay các dòng sản phẩm máy ảnh của Sony. Đặc biệt, hệ thống Eye Auto focus của Sony có thể nói là một hệ thống có khả năng lấy nét tốt nhất hiện nay, khả dụng ngay cả lấy nét mắt khi chụp các động vật hoang dã.
Ngoài các chế độ lấy nét trên đây, một số máy ảnh có chế độ lấy nét tự động khác như: Lấy nét ưu tiên khuôn mặt, lấy nét vùng rộng, lấy nét theo dõi đối tượng,...
4.7. Sử dụng các chế độ AF-Area khác nhau khi nào?
Mỗi chế độ lấy nét theo vùng đều tính chất, đặc điểm khác nhau phù hợp cho từng hoàn cảnh chụp ảnh khác nhau. Do đó, tùy từng trượng hợp ta sẽ sử dụng chế độ AF-Area thích hợp. Cụ thể ta sẽ sử dụng các chế độ này cho một số tình huống chụp ảnh nhất định như:
|
Chế độ vùng AF |
Các chế độ lấy nét của Nikon | ||
| Chế độ AF-S | Chế độ AF-C | Chế độ AF-A | |
| Pinpoint AF-Area Mode (Live View Only) | Máy ảnh chỉ lấy nét một lần và chỉ vào một điểm lấy nét đã chọn. | Đã tắt, chỉ hoạt động ở AF-S. | Đã tắt, chỉ hoạt động ở AF-S. |
| Single-Point AF-Area Mode | Máy ảnh chỉ lấy nét một lần và chỉ vào một điểm lấy nét đã chọn. | Máy ảnh chỉ lấy nét vào điểm lấy nét duy nhất đã chọn và sẽ lấy lại tiêu điểm nếu đối tượng di chuyển. | Máy ảnh sẽ phát hiện chủ thể đứng yên hay chuyển động và sẽ tự động chọn sử dụng AF-S hay AF-C. Chỉ có một điểm lấy nét được sử dụng trong cả hai trường hợp. |
| Dynamic AF-Area Mode | Đã tắt, hoạt động giống như AF một điểm. | Bạn chọn một điểm lấy nét ban đầu và sau khi máy ảnh lấy nét được trên đối tượng, nó sẽ lấy các điểm lấy nét xung quanh để theo dõi chuyển động của đối tượng. Bạn có thể chọn số lượng điểm lấy nét xung quanh trong menu máy ảnh. | Máy ảnh sẽ phát hiện chủ thể đứng yên hay chuyển động và sẽ tự động chọn sử dụng AF-S hay AF-C. |
| Vùng lấy nét tự động (Dynamic AF-Area) với tính năng theo dõi 3D (3D-Tracking) | Đã tắt, hoạt động giống như AF một điểm. | Thay vì sử dụng một số điểm lấy nét xung quanh cụ thể, tính năng Theo dõi 3D sẽ kích hoạt tất cả các điểm lấy nét có sẵn và sử dụng nhận dạng màu sắc để theo dõi đối tượng. Bạn chọn điểm lấy nét ban đầu và máy ảnh sẽ tự động theo dõi đối tượng trên toàn khung hình, cho phép bạn bố cục lại ảnh mà không làm mất tiêu điểm vào đối tượng. | Máy ảnh sẽ phát hiện chủ thể đứng yên hay chuyển động và sẽ tự động chọn sử dụng AF-S hay AF-C. |
| Group-Area AF Mode | Máy ảnh kích hoạt năm điểm lấy nét và lấy nét vào đối tượng gần nhất. Nếu nhận diện được khuôn mặt, máy ảnh sẽ ưu tiên chụp chủ thể chân dung. | Camera tự động lấy nét vào chủ thể gần nhất và sẽ theo dõi chủ thể trong khung hình, miễn là chủ thể vẫn ở gần 5 điểm đã chọn. Tính năng nhận diện khuôn mặt bị tắt. | Không có sẵn. |
| Auto-Area AF Mode | Máy ảnh tự động chọn điểm lấy nét, tùy thuộc vào nội dung trong khung hình. | Máy ảnh tự động chọn điểm lấy nét trên đối tượng đang chuyển động và sẽ theo dõi đối tượng trong khung hình. | Máy ảnh sẽ phát hiện chủ thể đứng yên hay chuyển động và sẽ tự động chọn sử dụng AF-S hay AF-C. |
4.8. Thay đổi chế độ lấy nét theo vùng (AF-Area Mode)
Để thay đổi chế độ lấy nét theo vùng, bạn có thể điều chỉnh thủ công thông qua màn hình hiển thị đối với các máy ảnh cấp thấp. Nếu bạn đang sở hữu các máy ảnh DSLR hoặc máy ảnh mirrorless cấp cao hơn, thì bạn có thể thay đổi chế độ lấy nét vùng một cách nhanh chóng hơn bằng cách nhấn các nút tổ hợp được thiết kế trên máy. Ví dụ, với máy Nikon D850 DSLR, bạn phải nhấn nút AF-mode ở phía trước camera, sau đó xoay Sub-command dial ở đằng trước để thay đổi chế độ lấy nét theo vùng.
5. Cách lấy nét ảnh tự động trong thực tế
Với những thông tin chi tiết được cung cấp ở trên, đã phần nào giải thích rõ ràng về af là gì, các chế độ lấy nét và lấy nét vùng. Vậy các chế độ này ứng dụng trong thực tế như thế nào?
5.1. Cách lấy nét ảnh trong chụp ảnh thể thao ngoài trời
Đối với chụp ảnh thể thao ngoài trời, chọn lựa chế độ lấy nét tự động của Nikon cần đáp ứng được khả năng lấy nét nhanh và chính xác. Vì vậy, chế độ lấy nét đơn AF / AF-S sẽ không phù hợp trong hoàn cảnh này, thay vì đó nên chọn chế độ Continuous Auto focus (AF-C). Về chế độ lấy nét vùng thì nên lựa chọn chế độ 3D-Tracking Mode để camera có thể theo dõi chủ thể trong quá trình tạo lập bố cục chụp tốt hơn. Tuy nhiên, nếu chế độ này không theo dõi chủ thể chính xác đối tượng cần theo dõi bạn có thể chuyển qua chế độ Dynamic AF-Area
5.2. Cách lấy nét ảnh chụp chân dung ngoài trời
Khi chụp ảnh chân dung ngoài trời ngoài trời với ánh sáng tự nhiên, hầu hết các chế độ chụp Auto focus đều hoạt động tốt. Tuy nhiên cần lưu ý khi chụp ở chế độ AF-S, máy ảnh sẽ chỉ lấy nét một lần khi bạn nhấn nửa chừng màn trập. Vậy nên, hãy đảm bảo rằng bạn hoặc đối tượng của bạn không di chuyển khi bạn lấy nét ngay trước khi chụp ảnh, bởi máy ảnh sẽ không cho phép chụp nếu lấy nét không chính xác. Trong khi đó, chế độ AF-C bạn chỉ cần lấy nét tốt trước khi chụp.
Nếu bạn đang sử dụng các máy ảnh DSLR hiện đại hoặc máy ảnh không gương lật có sẵn chế độ Tự động lấy nét khuôn mặt hoặc mắt thì có thể sử dụng chúng để lấy nét ảnh chân dung dễ dàng hơn khi chụp ảnh.
5.3. Cách lấy nét người khi chụp trong nhà
Chụp ảnh chủ thế là người ở môi trường trong nhà là một thử thách khá khó khăn với các nhiếp ảnh gia, bởi điều kiện ánh sáng khá kém. Một vài lời kinh nghiệm khi chụp ảnh trong điều kiện này là sử dụng chế độ AF-S để đảm bảo rằng chùm tia AF-Assist sẽ giúp ích cho việc cải thiện ánh sáng. Nếu sử dụng đèn chớp, chế độ AF-S sẽ làm cho đèn chớp của bạn sử dụng chùm tia màu đỏ AF-Assist để lấy nét. Bạn sẽ không thể làm được điều này với chế độ AF-C. Về vùng lấy nét tự động thì nên chọn Chế độ vùng lấy nét 1 điểm và chọn điểm lấy tự động ở giữa để có độ chính xác cao khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu.
5.4. Cách lấy nét ảnh tự động trong chụp chim đang bay
Chim là chủ thể rất khó chụp trong nhiếp ảnh vì khó dự đoán được hành vi của chúng. Chim thường di chuyển và bay rất nhanh. Như đã trình bày trong phần 5.1 “cách lấy nét trong chụp ảnh thể thao ngoài trời “, sẽ chọn chế độ lấy nét AF / AF-C liên tục và chọn Chế độ lấy nét tự động vùng nhóm hoặc Chế độ vùng lấy nét Dynamic. Tuy nhiên, chim có tốc độ bay nhanh hơn, do vậy sử dụng điểm lấy nét trung tâm 99% khi chụp sẽ cho chất lượng ảnh tốt hơn. Đối với các loài chim nhỏ, khó lấy nét hơn thì có thể thử dùng AF khu vực nhóm.
5.5. Cách lấy nét trong chụp phong cảnh và kiến trúc
Đối với phong cảnh và kiến trúc, tất cả các chế độ lấy nét đều hoạt động tốt. Mặc dù vậy, cách lấy nét trong chụp thể loại phong cảnh hay kiến trúc, chế độ AF-S hoặc chế độ lấy nét xác định chính xác hơn vì không có đối tượng cần theo dõi. Lưu ý, trong điều kiện ánh sáng yếu bạn sẽ không thể sử dụng tính năng AF-Assist. Sử dụng Chế độ xem trực tiếp khi có thể để lấy nét chính xác (trước tiên hãy phóng to lên 100%) và sử dụng AF phát hiện độ tương phản để lấy nét vào vật thể sáng trong cảnh của bạn. Còn không thì bạn có thể tắt tính năng Auto focus là lấy nét thủ công.
Khi chụp ảnh phong cảnh, kiến trúc bạn cần phải cực kỳ cẩn thận về vị trí lấy nét và cần hiểu rõ những thứ như khoảng cách siêu tiêu cự. Bạn có thể tìm hiểu thêm cách chụp ảnh phong cảnh trong bài viết 12 Mẹo Chụp Ảnh Phong Cảnh Đẹp Mắt Không Thể Bỏ Qua của chúng tôi. Trong chế độ vùng lấy nét tự động, bạn muốn sử dụng Chế độ vùng lấy nét tự động xác định hoặc Chế độ vùng lấy nét tự động một điểm thì nên lấy nét chính xác vào một phần nhất định của khung hình để có kết quả tốt nhất.
5.6. Cách lấy nét khi chụp ảnh động vật hoang dã
Để lấy nét ảnh trong chụp ảnh động vật hoang dã, bạn có thể sử dụng chế độ lấy nét tự động liên tục AF / AF-C và hoặc sử dụng chế độ lấy nét vùng Dynamic AF-Area hay 3D-Tracking sẽ cho kết quả tốt nhất. Bởi động vật không chuyển động nhanh như chim, vì vậy lựa chọn chế độ lấy nét này là hợp lý kết hợp với số điểm ảnh lớn sẽ cho ra những bức ảnh chất lượng.
5.7. Cách lấy nét khi chụp ảnh những nhóm nhỏ
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu các chế độ lấy nét phù hợp để chụp nhóm nhỏ bạn cần quan tâm đến ống kính sử dụng chụp ảnh. Nếu bạn đang sử dụng các ống kính tele thì cần để ý khoảng cách chụp đến đối tượng. Nếu bạn đứng quá gần nhóm đối tượng chụp và sử dụng khẩu độ lớn như f/1.4-f/2.8, chỉ một hoặc đối tượng có thể được lấy nét trong khi những đối tượng khác bị mờ, trừ khi mọi người được đặt trên cùng một mặt phẳng lấy nét. Khi này, bạn cần thay đổi khẩu độ của bạn thành khẩu độ nhỏ hơn như f/5.6 hoặc f/8 hoặc lùi lại/di chuyển ra khỏi nhóm để tăng độ sâu trường ảnh hoặc thực hiện cả hai.
Về chế độ lấy nét nên thì sử dụng ưu tiên chế độ AF-S hoặc AF-C để lấy nét. Tại vì, chế độ lựa chọn ưu tiên của AF-S ở “Focus”, điều này bắt buộc máy ảnh chỉ chụp được khi bạn lấy nét tốt. Với chế độ lấy nét AF-C ở “Release+Focus” có thể hoạt động tốt trong hầu hết mọi tình huống. Do đó, để chụp ảnh các nhóm nhỏ, sử dụng các chế độ này sẽ cho kết quả tốt nhất.
6. Tạm kết
Trong bài viết trên, chúng tôi đã trình bày cụ thể af là gì và các chế độ lấy nét tự động Auto focus phổ biến. Với những kiến thức cũng như một vài gợi ý cơ bản về các chế độ lấy nét trong máy ảnh. Hy vọng, nó thật sự có ích có thể giúp bạn cải thiện khả năng lấy nét, thỏa sức chụp những bức ảnh mang phong cách riêng. Theo dõi VJShop để xem thêm nhiều kiến thức hữu ích về nhiếp ảnh!