Trong nhiếp ảnh, thuật ngữ Bokeh dùng để chỉ chất lượng của hiệu ứng xóa phông khiến đối tượng của bức ảnh trông nổi bật hơn nhờ phần nền background mờ mịn và mềm mượt. Hiểu một cách đơn giản, khi bạn nhìn thấy các hình tròn mờ nhỏ phía sau hậu cảnh đó là những điểm mà các nhiếp ảnh gia đánh giá về chất lượng bokeh của ống kính.
Bokeh là gì?
Bokeh là thuật ngữ trong nhiếp ảnh khá phổ biến dùng để xóa phông hoặc làm mờ phông khiến chủ thể bức ảnh nổi bật lung linh. Thuật ngữ hiệu ứng Bokeh trong nhiếp ảnh là khoảng nằm vùng ngoài khoảng lấy nét. Tuy nhiên khi bạn muốn sở hữu một bức ảnh Bokeh đẹp thì hiệu ứng Bokeh phải làm nổi bật chủ thể lấy nét trong toàn bộ khung hình.
Sử dụng khẩu độ lớn
Hiệu ứng bokeh không được tạo ra bởi máy ảnh mà bằng ống kính và hệ quang học của nó. Việc làm giảm điểm dừng (stop) của khẩu độ ống kính về cơ bản sẽ giảm độ sâu của trường ảnh khiến trường ảnh nông hơn mà nhòe mờ phần nền phía sau.
Hay nói cách khác chỉ số điểm dừng (stop) càng nhỏ, khẩu độ (f/stop) càng lớn, độ mở ống kính càng rộng. Vì vậy, điều đầu tiên bạn cần làm là sử dụng một ống kính có khẩu độ lớn và cài đặt máy ảnh sang chế độ ưu tiên khẩu độ (chế độ A) để đạt được độ mờ bokeh như mong muốn.
Lựa chọn các điểm có ánh sáng lấp lánh
Một trong những khía cạnh quan trọng nhất khi tạo ra hiệu ứng bokeh tuyệt vời là cách ảnh của bạn được chiếu sáng. Việc lựa chọn một địa điểm nơi có nhiều ánh sáng sẽ khiến cho bokeh của bạn thú vị hơn. Trong đó, địa điểm hoàn hảo để chụp Bokeh là các đô thị nơi có nhiều ánh sáng từ đèn đường, đèn xe cộ, đèn giao thông sẽ khiến bức ảnh trông rất lấp lánh. Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn những nơi có khả năng phản chiếu ánh sáng mặt trời như: ao hồ, vũng nước,v..v cũng có thể tạo ra hiệu ứng Bokeh quyến rũ.
Thu hẹp khoảng cách giữa bạn và đối tượng chụp
Càng đứng gần chủ thể, hiệu ứng làm mờ background càng rõ. Đây là hiện tượng xảy ra khi một chủ thể được đặt ở vị trí cận ống kính. Theo đó, ống kính sẽ tập trung lấy nét vào chủ thể và cho trường ảnh mỏng hơn. Điều này tương tự như mắt người vậy. Khi bạn đưa ngón trỏ lại gần mắt rồi tập trung nhìn vào ngón tay đó, bạn sẽ thấy phần nền phía sau bị mờ nhòe đi. Nguyên lý hoạt động của ống kính cũng gần giống như vậy.
Cân nhắc với cả tiền cảnh
Nhiều người thường chú ý đến hậu cảnh nhiều hơn phần tiền cảnh khi nghĩ đến cách để tạo hiệu ứng Bokeh mãn nhãn. Nhưng có thể nói, thuật ngữ này cũng có thể áp dụng cho cả tiền cảnh. Khi làm việc với khẩu độ rộng, việc bạn điều chỉnh tiêu điểm ở giữa khiến mọi thứ phía trước và phía sau đều bị mờ, lúc này độ sâu trường ảnh áp dụng cho cả hậu cảnh và tiền cảnh.
Theo đó, các bề mặt phản chiếu như cửa sổ tạo ra hiệu ứng bokeh tiền cảnh tốt. Ánh sáng phản chiếu trên cửa sổ dễ dàng lấp đầy không gian phía trước đối tượng. Tuy nhiên, điểm yếu là bạn có thể bắt gặp những phản xạ không mong muốn. Vì vậy hãy điều chỉnh máy ảnh ra xa một chút cho đến khi không còn thấy hình ảnh phản chiếu trong kính ngắm nữa.
Gia tăng khoảng cách của chủ thể với phần nền phía sau
Nếu hậu cảnh của bạn trở nên lộn xộn với rất nhiều chi tiết, bạn sẽ khó mà có được hiệu ứng bokeh hoàn hảo mà không bị ảnh hưởng bởi phần nền. Do đó, để đạt được bokeh đẹp, bạn nên cố gắng đặt đối tượng của mình xa hậu cảnh với một khoảng cách nhất định. Trường hợp này đặc biệt cần lưu ý khi bạn chụp ảnh chân dung, rất cần tập trung vào chủ thể.
Sử dụng ống kính có tiêu cự dài
Nếu khoảng cách giữa máy ảnh và đối tượng không đổi thì việc tăng tiêu cự ống kính sẽ làm giảm độ sâu trường ảnh. Việc sử dụng một ống kính zoom bắt buộc bạn phải tăng tiêu cự đến độ dài tối đa của ống kính trong khi nếu sử dụng ống kính cố định thì bạn phải lựa chọn ống kính có tiêu cự dài sẵn để chụp được hiệu ứng Bokeh mềm mại.
Sử dụng ống kính dài
Khi nói sử dụng ống kính dài có nghĩa là sử dụng ống kính chất lượng cao. Một ống kính dài sẽ cho hiệu ứng bokeh tốt hơn bởi việc kết xuất mất nét các vùng xung quanh cũng phụ thuộc phần lớn vào chất lượng quang học của ống kính đó. Mặc dù tăng tiêu cự có nghĩa là giảm độ sâu trường ảnh nhưng nó không phải lúc nào cũng tốt hơn bởi vì hai chiếc ống kính cùng một tiêu cự lớn nhưng lại cho chất lượng Bokeh hoàn toàn khác nhau.
Ảnh chụp thực tế từ ống kính Nikkor 70-200mm f/2.8 (Nguồn: Flickr)
Lấy ví dụ về chiếc lens Nikon 18-200mm và lens Nikon 70-200mm đều có chung tiêu cự là 200mm. Tuy nhiên, ống kính Nikon 70-200 vì có chất lượng quang học tốt hơn lens Nikon 18-200mm nên đó là lý do tại sao nó cho hiệu ứng Bokeh đẹp hơn khi so sử dụng lens Nikon 18-200mm.
Ảnh chụp thực tế từ ống kính Nikon 18-200mm VR (Nguồn: Flickr)
Chú ý đến số lá khẩu của ống kính
Khi chọn ống kính có hiệu ứng Bokeh lý tưởng, bạn hãy xem xét đến các lá khẩu của ống kính. Theo đó, cách chúng định hình độ mở của khẩu độ ảnh hưởng đến hình dáng của các vùng tròn mờ hậu cảnh. Thông thường một ống kính có 9 lá khẩu sẽ tạo ra khẩu độ tròn tốt hơn khiến nguồn sáng khi đi vào ống kính trông tự nhiên. Mặt khác, với ống kính có ít lá khẩu hơn sẽ tạo ra các vùng mờ hình đa giác ít mong muốn.
Sử dụng ống kính nhanh nhất
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, hãy sử dụng ống kính nhanh nhất mà bạn có. Theo đó, tốc độ của ống kính và cách mà nó hoạt động phụ thuộc vào khẩu độ tối đa của ống kính. Nói như vậy có nghĩa là khẩu độ càng lớn thì ống kính càng nhanh. Tại sao lại như vậy.
Thực chất có thể hiểu điều này tương tự với tính năng tự động bù sáng của máy ảnh. Khi một ống kính có khẩu độ lớn tức là độ mở của ống kính rất rộng cho phép nhiều ánh sáng đi vào cảm biến. Lúc này để giữ được chất lượng ảnh buộc tốc độ ống kính phải tăng lên để giảm đi lượng sáng có trong quá trình thu lại hình ảnh.
Như vậy, dựa vào các cách được gợi ý trên đây. Hy vọng bạn sẽ tìm được cho mình chủ đề sáng tạo để chụp được những bức ảnh Bokeh chuyên nghiệp như mong muốn nhé.