Trong quá trình chụp ảnh, đôi khi bạn có thể gặp phải trường hợp ảnh bị mờ sau khi chụp. Điều này xảy ra do đâu? Làm thế nào để khắc phục tình trạng này? Cùng VJShop tìm câu trả lời ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Như thế nào là hình ảnh bị mờ?
Hình ảnh bị mờ tùy vào mức độ mà ta có thể dễ dàng phát hiện bằng mắt thường hoặc không. Theo lý thuyết, hình ảnh bị mờ thường là do hỉnh ảnh có độ tương phản thấp thường xảy ra khi camera không bắt kịp chuyển động hay hiểu cách khác là thời gian phơi sáng cao. Trong thời gian phơi sáng đó, camera hoặc vật chuyển động và máy ảnh ghi lại tạo nên hình ảnh có độ mờ nhòe.
Nguyên nhân dẫn đến ảnh bị mờ
Tốc độ màn trập thấp
Nguyên nhân lớn nhất khiến ảnh mờ là do tốc độ màn trập thấp. Đặc biệt, điều này xảy ra rõ ràng hơn khi chụp các chủ thể đang chuyển động. Với tốc độ màn trập thấp, máy ảnh sẽ không đủ thời gian để đóng băng chuyển động dẫn đến các bức ảnh khi chụp ra sẽ bị mờ. Bên cạnh đó, tốc độ màn trập thấp cũng khiến việc chụp ảnh bằng tay khó khăn hơn để có được bức ảnh nét.
NIKON D7500 + 300mm f/4 + 1.4x teleconverter, ISO 220, 1/1000, f/5.6
Bởi không ai có thể cầm máy ảnh một cách hoàn hảo đặc biệt với những người mới bắt đầu, việc chụp ảnh bằng tay vẫn chưa thành thạo dễ khiến ảnh bị mờ. Để khắc phục tình trạng này, bạn chỉ cần tuân theo quy tắc cầm tay để đảm bảo rằng máy bạn ổn định và điều chỉnh tốc độ cửa trập đủ nhanh bức ảnh sẽ đảm bảo đủ độ sắc nét.
Lưu ý, khi tăng tốc độ màn trập để loại bỏ hiện tượng chuyển động mờ sẽ khiến ảnh bị tối hơn. Nếu định sử dụng tốc độ cửa trập cực nhanh, tốt hơn hết bạn nên có một số cách để bù sáng để tạo ra được bức ảnh hoàn hảo. Cài đặt tốc độ cửa trập vừa đủ nhanh để loại bỏ hiện tượng chuyển động mờ là điều hợp lý. Bạn có thể cài đặt tốc độ cửa trập lý tưởng cho ảnh chân dung là 1/100 giây, 1/500 cho cảnh thể thao, 1/2000 cho cảnh chim đang bay,....
Máy ảnh bị rung
Trong khi chụp ảnh, dù bạn sử dụng chân máy và đối tượng của bạn không di chuyển, bạn vẫn có thể bị rung máy. Đó là vì máy ảnh có các bộ phận chuyển động, đặc biệt là gương trên máy ảnh DSLR và màn trập trên hầu hết các máy ảnh. Ở một số tốc độ cửa trập nhất định, chúng sẽ gây ra rung lắc mà bạn có thể thấy trong ảnh của mình. Bạn có thể sử dụng màn trập màn điện tử phía trước (nếu máy ảnh của bạn có) cũng như chế độ khóa gương (hoặc chế độ độ trễ phơi sáng trên máy ảnh Nikon) để tránh ảnh bị mờ khi chụp.
Bạn cũng có thể cân nhắc đến việc nhả cửa trập từ xa. Cuối cùng, để giảm thiểu hiện tượng chuyển động mờ trong ảnh bạn có thể làm sáng ảnh bằng đèn flash. Thời lượng của các đèn flash rất nhanh, có thể dừng chuyển động với các đối tượng chuyển động nhanh. Thế nhưng, bạn không thể chiếu sáng mọi chủ thể hoàn toàn bằng đèn flash, vì vậy đây không phải là một giải pháp hoàn hảo.
Mờ ngoài tiêu điểm
Nguyên nhân lớn gây ra hiện tượng mờ trong nhiếp ảnh là mờ ngoài tiêu điểm. Ví dụ rõ ràng nhất về hiện tượng mờ ngoài tiêu điểm là khi bạn bỏ lỡ tiêu điểm. Bạn có thể lấy nét quá gần hoặc quá xa, kết quả cuối cùng là đối tượng của bạn không sắc nét. Trong một số trường hợp, đối tượng của bạn có thể bị mất nét rất nhiều vì hệ thống lấy nét tự động của bạn không thể khóa nét vào bất kì chi tiết nào trên đối tượng.
Để hạn chế điều này, bạn nên dành thời gian quan sát và đảm bảo rằng bạn đã tập trung vào đúng đối tượng. Nếu có thời gian, hãy phóng to chế độ xem trực tiếp để kiểm tra lại xem tiêu điểm của bạn có hoàn hảo hay không. Nếu bạn đang chụp ảnh các đối tượng chuyển động nhanh thì điều quan trọng hơn hết là bạn cần luyện tập việc lấy nét. Tìm hiểu chính xác cách hệ thống lấy nét tự động của bạn hoạt động, điểm mạnh, điểm yếu của nó và cách khóa đối tượng của bạn mọi lúc. Như vậy, bạn có thể lấy nét nhanh chóng, chính xác ngay cả khi đối tượng chuyển động nhanh.
Ảnh bị mờ ngoài tiêu điểm khác xảy ra khi độ sâu trường ảnh của bạn không đủ lớn. Khi bạn chụp ảnh một nhóm người với một số người đang đứng gần hơn những người khác. Bạn không thể lấy nét đồng thời tất cả mọi người, chỉ được chọn người này hoặc người kia hoặc cố gắng lấy nét ở khoảng cách giữa nếu có một đối tượng phù hợp để hệ thống lấy nét tự động của bạn khóa nét. Tuy nhiên, bức ảnh được tạo ra sẽ có những điểm không sắc nét.
Điều này là một vấn đề trong chụp ảnh phong cảnh và macro khi bạn muốn có độ sâu trường ảnh lớn để có thể lấy nét toàn bộ đối tượng. Trong những trường hợp đó, bạn nên tập trung vào phần quan trọng nhất của chủ thể và chấp nhận một chút mờ trong phần còn lại của hình ảnh. Ngoài ra, điều quan trọng là bạn phải sử dụng khẩu độ nhỏ hơn để có đủ độ sâu trường ảnh. Đây là lý do tại sao các nhiếp ảnh gia chụp ảnh phong cảnh thường chụp ở các khẩu độ nhỏ như f/8, f/11 và f/16 và các nhiếp ảnh gia chụp ảnh macro đôi khi thậm chí còn chụp ở f/22 hoặc hơn.
Tuy nhiên, bạn không thể chỉ sử dụng một khẩu độ siêu nhỏ như f/22 cho mọi bức ảnh, ngay cả khi nó mang lại cho bạn đủ độ sâu trường ảnh. Mặt khác, các khẩu độ như thế này làm cho bức ảnh của bạn bị tối và bạn chỉ nên sử dụng khi dùng chân máy hoặc đèn flash.
Nhiễu xạ
Ảnh bị mờ do nhiễu xạ không được nhận biết nhiều như hai loại trước. Sự nhiễu xạ là một tính chất cơ bản của bất kỳ sóng nào, kể cả ánh sáng. Khi ánh sáng truyền qua một vật chắn hoặc khẩu độ trong ống kính của bạn, sự giao thoa này làm lan truyền tín hiệu của nó, do đó một điểm ánh sáng bị mờ và độ mờ đó hiển thị trực tiếp trong bức ảnh. Về mặt kỹ thuật, nhiễu xạ xuất hiện bất kỳ lúc nào khi ánh sáng đi qua một khẩu độ. Hiện tượng mờ do nhiễu xạ không quan trọng trừ khi nó lan rộng trên nhiều pixel. Trên các máy ảnh DSLR và máy ảnh mirrorless có độ phân giải cao, thật khó để thấy nhiễu xạ ở các khẩu độ rộng hơn khoảng f/5.6. Khi bạn cài đặt ở khẩu độ đặc biệt nhỏ ngoài f/16 thì nhiễu xạ mới trở thành vấn đề trong chất lượng hình ảnh.
Để hạn chế hiện tượng mờ do nhiễu xạ trong ảnh, bạn có thể sử dụng khẩu độ f/8, sau đó chụp một loạt ảnh được lấy nét từ trước ra sau, chồng lên độ sâu trường ảnh của từng ảnh. Kết hợp các bức ảnh trong quá trình xử lý hậu kỳ để có được hình ảnh sắc nét nhất có thể. Điều này chỉ được áp dụng khi đối tượng của bạn không di chuyển.
Quang sai ống kính
Cuối cùng trong danh sách này là quang sai ống kính. Điều này nhận được rất nhiều sự chú ý trong thế giới nhiếp ảnh, bởi vì nó là nguồn mờ duy nhất mà bạn có thể dễ dàng cải thiện bằng cách mua thiết bị khác. Tuy nhiên, đây là nguyên nhân nhỏ, hiếm gặp. Nhiều người nghĩ rằng ống kính của họ bị mờ làm ảnh bị mờ, trong khi nguyên nhân gây mờ đôi khi là mờ do mất nét. Ví dụ: các góc tiền cảnh trong ảnh phong cảnh thường mờ hơn phần còn lại của ảnh, nhưng đó thường là do chúng bị mất nét. Tuy là hiếm gặp nhưng quang sai ống kính vẫn tồn tại và chúng có thể quan trọng khi bạn sử dụng một số ống kính nhất định thay vì những ống kính khác. Mờ do quang sai ống kính hiển thị rõ hơn ở các khẩu độ lớn như f/1.4 đến f/2.8, đặc biệt là ở các góc của ảnh.
Ví dụ, bạn hãy xem hai hình ảnh dưới đây. Hình ảnh đầu tiên là từ Samyang 14mm f/2.8, một ống kính phổ biến để chụp ảnh thiên văn nhưng là một ống kính có quang sai vừa phải. Thứ hai là từ Nikon 14-24mm f/2.8, có mức độ quang sai nhỏ hơn, dẫn đến các ngôi sao sắc nét hơn gần với điểm chính xác hơn.
Samyang 14mm f/2.8
Nikon 14-24mm f/2.8
Các nguyên nhân khác dẫn đến ảnh bị mờ
Mặc dù bốn yếu tố trên là nguyên nhân quan trọng nhất khiến ảnh mờ, nhưng có một số yếu tố khác cũng khiến cho ảnh chụp của bạn bị mờ. Đầu tiên, bức ảnh mờ có thể do ảnh có độ phân giải thấp. Với các máy ảnh có độ phân giải cao như hiện nay thì điều này thực sự không phải là vấn đề lớn. Để bức ảnh không bị mờ do độ phân giải thấp thì bạn không nên cắt ảnh quá nhiều và khi chụp nên chọn file RAW thay vì JPEG.
Tiếp đến, giá trị ISO cũng đóng một vai trò quan trọng trong chi tiết hình ảnh. Khi bạn chụp ảnh trong môi trường tối ở ISO cao, bức ảnh có thể bị nhiễu. Và việc giảm nhiễu trong quá trình xử lý hậu kỳ có thể dẫn đến kết quả là ảnh mờ. Ngoài ra, ảnh chụp bị mờ có thể do biến dạng khí quyển khi chụp những ảnh thiên văn hay ảnh động vật hoang dã từ xa. Đây cũng là một trong những loại mờ khó sửa nhất. Cách tốt nhất là đợi cho đến khi độ méo khí quyển giảm hoặc chụp nhiều ảnh liên tiếp để có được bức ảnh sắc nét hơn.
Cách xử lý ảnh bị mờ hiệu quả
Để giảm thiểu tình trạng ảnh mờ, bạn có thể áp dụng các cách làm ảnh hết mờ như sau:
Sử dụng tốc độ màn trập thích hợp
Để đảm bảo bức ảnh của bạn sau khi chụp có được độ sắc nét, chất lượng hoàn hảo thì bạn cần phải điều chỉnh tốc độ màn trập thích hợp. Ví dụ, nếu bạn chụp ảnh ở tiêu cự 200mm, hãy giữ tốc độ cửa trập ở mức 1/200 trở lên.Đối với tiêu cự 20mm, sử dụng ít nhất 1/20 giây. Nếu máy ảnh của bạn được tích hợp khả năng ổn định hình ảnh, bạn có thể cân nhắc giảm tốc độ màn trập xuống một chút. Đây là cách xử lý ảnh bị mờ dễ dàng và hiệu quả ngay khi chụp, mang lại những bức ảnh sau khi chụp chất lượng cao.
Sử dụng chân máy
Nếu bạn là người mới, việc cầm máy ảnh vẫn chưa quen thì việc sử dụng chân máy tripod để giúp giữ máy chắc chắn, đảm bảo hình ảnh sắc nét là một lựa chọn tuyệt vời. Hãy cố định chân máy của bạn trên bề mặt phẳng và không xê dịch được và có độ chắc chắn cao, có thể giữ máy ảnh ổn định, không bị rung để chụp được bức ảnh sắc nét.
Điều chỉnh khẩu độ
Đối với ảnh góc rộng hoặc ảnh ở xa khoảng cách máy ảnh, để hình ảnh sau khi chụp được rõ nét, bạn nên điều chỉnh khẩu độ để có thể đảm bảo được chất lượng hình ảnh tốt nhất. Khẩu độ càng lớn thì một số chi tiết trong bức ảnh sẽ càng mờ, giúp làm nổi bật chủ thể chính, tập trung ánh nhìn của người xem tốt hơn. Nhất là khi chụp đối tượng ở xa, sử dụng khẩu độ lớn cũng sẽ bạn lấy nét nhân vật dễ dàng hơn.
Chụp nhiều ảnh
Một trong những cách để tránh ảnh mờ khi chụp đó là nâng cấp máy ảnh. Nhìn chung, các máy ảnh đời mới ngày nay hầu hết đều có khả năng chống rung tốt, lấy nét tốt, cho chất lượng hình ảnh chi tiết, sắc nét và có độ rõ ràng cao. Khi này, ta bấm chụp liên tiếp, máy ảnh có khả năng đống băng đối tượng tốt, giúp hình ảnh giảm thiểu tình trạng mờ nhòe tối đa.
Chọn ống kính phù hợp
Mỗi ống kính sẽ có khả năng chụp ảnh sắc nét khác nhau. Do đó, tùy từng trường hợp cụ thể mà bạn cần chọn ống kính chụp sao cho phù hợp. Một ống kính lý tưởng có khả năng lấy nét khá tốt như là ống kính 85mm f/1.8 hay 50mm f/1.4.
Các ứng dụng làm rõ hình ảnh bị mờ
Trong khi chụp, có thể bạn đã áp dụng các kỹ thuật giúp giảm thiểu ảnh có thể bị mờ ở mức rất tốt. Tuy nhiên, không phải tấm hình nào cũng được như ý, một số hình ảnh chụp được vẫn có thể bị mờ. Khi này, bạn có thể làm rõ nét lại ảnh bằng một số ứng dụng sau:
Lightroom
Adobe Photoshop Lightroom là một ứng dụng chỉnh sửa hình ảnh không còn xa lạ với các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Chúng có cả phiên bản cho PC, Android và iOS, cho phép bạn chỉnh sửa hình ảnh với nhiều công cụ tùy chỉnh khác nhau. Hình ảnh sau chỉnh sửa đảm bảo rõ nét, chất lượng cao.
Cách làm rõ nét ảnh trên Lightroom như sau:
- Bước 1: Tải hình ảnh lên ứng dụng và chọn ảnh muốn chỉnh sửa.
- Bước 2: Ở cuối màn hình, tìm và chọn "Detail" . Kéo các thành trượt bên dưới qua trái qua phải để tăng giảm độ sắc nét cho ảnh.
- Bước 3: Nhấp vào biểu tượng chia sẻ trên góc trái màn hình để lưu ảnh, chọn định dạng lưu.
Snapseed
Nếu bạn có hình ảnh bị mờ và muốn làm rõ nét nó, vậy hãy tải hình ảnh đó về điện thoại và sử dụng ngay ứng dụng Snapseed. Ứng dụng này cho phép tăng độ sắc nét ảnh rất tốt, không chỉ vậy nó còn có thể xóa phông, ghép ảnh và chỉnh sáng,...
Cách làm rõ nét ảnh trên ứng dụng Snapseed như sau:
- Bước 1: Mở ứng dụng, chọn "Công cụ" => "Chi tiết".
- Bước 2: Bấm vào biểu tượng giữa ở cuối màn hình, sau đó chọn "Cấu trúc" và chọn "Tăng độ sắc nét" để tăng giảm độ sắc nét.
- Bước 3: Bấm "Xuất" và lưu ảnh là đã hoàn thiện.
Photo Editor by BeFunky
Photo Editor by BeFunky là một ứng dụng chỉnh sửa hình ảnh vui nhộn và có thể tăng độ sắc nét cho ảnh. Ứng dụng hiện tại chỉ khả dụng trên hệ điều hành Android, cho phép tạo ảnh ghép, chèn chữ hài hước, khung ảnh,...
Cách tăng độ sắc nét cho ảnh bị mờ như sau:
- Bước 1: Truy cập ứng dụng, bấm "Photo Editor" => chọn "Edit".
- Bước 2: Tìm và chọn "Smart Sharpen", kéo thanh trượt về bên phải để tăng độ nét sau đó chọn dấu tick để lưu ảnh. Vậy là đã hoàn thành.
Enhance Photo Quality
Đây là ứng dụng chỉnh sửa ảnh cho điện thoại Android 4.1 trở lên. Enhance Photo Quality có đầy đủ các tùy chọn chỉnh sửa ảnh cơ bản như điều chỉnh màu sắc, độ bão hòa, độ sắc nét, độ mờ, độ tương phản và độ sáng,... Bên cạnh đó, ứng dụng này còn cung cấp các hiệu ứng màu sắc đen trắng, nâu đỏ, vintage, phác họa,...bắt mắt cho bạn tùy chỉnh ảnh.
Cách tăng độ sắc nét cho ảnh bị mờ bằng Enhance Photo Quality như sau:
- Bước 1: Mở ứng dụng và bấm chọn "Import Pic" để thêm ảnh cần chỉnh sửa. Sau khi chọn xong ảnh bạn nhấn "Sharpness" để tăng độ sắc nét cho ảnh.
- Bước 2: Kéo thanh trượt qua phải để tăng độ nét, nhấp [Apply] để áp dụng chỉnh sửa. Sau khi thấy ảnh đã rõ nét thì nhấp vào [Save] để lưu ảnh.
Trên đây là những nguyên nhân và cách làm hết mờ ảnh mà VJShop muốn giới thiệu đến bạn. Dù không thể loại bỏ hoàn toàn những nguồn gây ra ảnh bị mờ này nhưng việc hiểu về nó và biết cách khắc phục sẽ giúp bạn chụp được những hình ảnh chi tiết nhất có thể.